BİR SANİYE AYARSIZ SAATİN ÜLKEYE MALİYETİ NEDİR?

S. Vedat Karaarslan

Antik dünyada iki tür su saati vardı, su girişli ve su çıkışlı... Su çıkışlı saatlerde içine su dolan bir kabın iç kısmı ölçüm hatlarıyla işaretlenirdi... Kap, sabit bir tempoda sızıntı yapmasına izin verilen suyla dolduruldu. Gözlemciler su seviyesindeki değişimi ölçerek zaman söylerlerdi... Burada esas suyun dışarıya düzenli bir şekilde damlamasını gerektirecek delikler açılmasıydı... Su girişili saatlerde ise iki kap kullanılırdı... İlk kaptan diğer kaba ne kadar su geçtiği ve bu suyun miktarına göre zaman belirlenirdi...Bilinen en eski su saati Mısır Firavunu I. Amenhotep' un mezarından çıkan saatidir... (m.ö.1500)

Saat yapabilen bir ülkenin yapamayacağı hiçbir şey olmazmış... Tanpınar romanında saat tamircisi Nuri Efendi'nin 'beni adam eden saatlerdir' dediğini ve tamir ettiği saatlere 'muaddel' diyerek saat ayarını 'saniyenin peşinden koşmak' olarak tanımlar. Herkes saat başına 1 saniye kaybetse toplam 80 milyon saniye, gün içinde 10 saat faydalı saat üzerinden bu 800 milyon saniye, yani 13 milyon dakika veya 222.200 saat eder. Bu da 9259 gün veya 25 yıla tekabül eder. İşte ayarsız bir saatin 1 saniye geri kalmasının günlük (10 saat için) Türkiye nüfusu içindeki toplam maliyeti 25 yıl... En iyimser tahminle saati olmayan ve ayarlı saatleri çıkarın yarısını kabul edelim... Günde 12, 5 yıl... Onun da yarısı günde yaklaşık 6 yıl...

Tanpınar, ' saat sahibine temessül eder, onun gibi yaşamaya ve düşünmeye alışır" der...

ARKEOTEKNO