IZGARA PLANLI KENT MİMARİSİ

 

S. Vedat Karaarslan 

 

Bir ülkenin gelişmişliğinin bir ölçüsü de kentlerindeki adreslerin kısa olmasıdır. Kimileri sadece rakamlardan oluşan adres bilgilerini ise kentlerin ‘ruhsuzluğu’ olarak nitelendirir.

 

Buna bir örnek verelim: ABD’de bir adres… ……. Hotels, 9940 Universal Blvd. Orlando , FL 32819.

 

Herhangi bir ilimizde bulunan bir adres yazalım ……………… Oteli, xxxxxx Caddesi , yyyyyy sokağı, No: 64/5 , (Semt adı) , 06135 İlçe Adı (İl Adı)

 

ABD de bir otel adresi 37 karakter ile yazılırken, Türkiye’de böyle bir adres 49 karakter ile yazılabiliyor.

 

Ev adreslerini yazacak olursak aradaki fark giderek açılıyor.

 

Bunun en büyük nedeni kentlerin ızgara planlı olarak kurulmamış olmasından kaynaklanmakta...

 

Antik çağlardaki arkeolojik adı hipodamos olan ızgara plan mimarisi Perslerin M.Ö 5. yüzyılda başta Sardes (Salihli) olmak üzere Aydın ilinin ilçesi Didim yakınlarındaki Milet' i yakıp yıkarak intikam almasıyla Mimar Hipodamos’u günümüz İran sınırları içinde bulunan Susa’ya götürmesi ve buradaki ızgara planı gören Hipodamos’un bu planı Anadolu'ya dönerek uygulamasıyla buradan da Avrupa'ya geçmesi ile ızgara kent planı, yaygın olarak kullanılmaya başlanmış...

 

Günümüz Aydın kentinin Didim ilçesi yakınlarındaki Milet antik kentinin ızgara planlı (hipodamos) yerleşim planlı temsili resmi yukarıda...  

 

ARKEOTEKNO