'ALT AKIL' 'ÜST AKIL'DAN NEDEN ÖNEMLİDİR?

'ALT AKIL' 'ÜST AKIL'DAN NEDEN ÖNEMLİDİR?

S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Elektronik Mühendisi (MSc.)

Komplo teorisyenlerinin dediği gibi bir ‘üst akıl’ (ing:superior mind, mastermind) olarak bir şey var ise bunun beynin fiziki olarak üst bölümünde olan aklın gerçekten üretildiği yer olan bir diğer adı ‘neokorteks’ diğer bir adı ‘serebral korteks’ de yerleşik olması gerektiğini, ‘üst akıl’ ne diyor denildiğinde ise bu insanların fiziki olarak serebral korteksinin ya da neokorteksinden kaynaklanan bir düşünce üretiminden bahsediyor olduğunu anlamamız gerekir.   

Eğer ‘üst akıl’ var ise demek ki bir de ‘alt akıl’ var ve bu durumda fiziki olarak alt aklında olduğu ve bu aklın fiziksel yerinin tıp literatüründe ‘art beyin’ olarak adlandırılan ‘alt beyin’ kısmında olması gerektiğini ve bu bölgede omurgalıların en az gelişmiş yapısının bulunduğu nefes almak, kan basıncı, kalp atışı ve sindirim gibi otomatik işlevlerimizi kontrol eden soğanilik, pons ve beyincik’in işlevselliğine bakmamız gerekir.  

Beynin bu iki bölümünün yani alt ve üst bölüm arasında bulunan bir de orta beyin vardır ki bu kısım yukarıda saydığımız üst ve alt (arka) beyin kısmını birleştiren ve olumlu bir bilinç deneyimi ancak bu kısmın iyi bir işlevselliğe sahip olması ile sağlanabilir.

Üst aklın yok olması direkt olarak neokorteksin fiziki olarak ortadan kalkması anlamına gelir ve buna yönelik bir olay, demiryolu işçisi Phineas Gage’in bir kayanın patlatılması sırasında kayaya açılan bir oluk içine kum ve barut doldurulduktan sonra az konulan kumdan dolayı barutun patlaması ile oyuğun içindeki demir çubuğun Gage’in bir gözünden girerek üst beyin olarak bildiğimiz neokorteksin sol ön lobundan çıkması kazası örnek olarak verilebilir. .

Gage’i muayene eden doktor, herhangi bir sağlık problemine rastlamadı ancak tamamen huyu değişen Gage’in algılama ve konuşma problemi yaşadığını teşhis etmişti. Gage bu olaydan tam 12 yıl sonra ölmüş ve demir çubuğun çenesindeki birkaç dişi de söküp almasından sonra beynin neokorteks kısmındaki beyaz dokuyu tahrip ederek bu tahribattan dolayı beynin sağ kısmındaki sinirler de zarar görmüştü.

Bu durum bize ‘üst aklın’ var olduğu komplo teorisyenlerinin sosyolojik fantezi sözün karşılığı olarak demek ki neokorteksin zarar görmesi ile beyaz dokunun kaybolması sonucunda algı ve konuşma yeteneklerinde kayıplar olabileceğini gösterirken insanın yaşamına devam edebileceğini göstermiştir.

O halde üst aklın olduğu neokorteks zarar görürse hayat devam eder, ancak beyaz dokunun zarar görüyor olması nedeniyle algı ve konuşma yeteneklerinde kısmi kayıp söz konusu olur. Sesleri gerçek anlamında farklı teleffuz ile ifade etmek ve belirgin konuşma bozukluğu günümüzde idioglossia rahatsızlığı olarak bilinir. 

İnsanın doğadaki bütün diğer diğer canlılara karşı üstün kılan neokorteks olmasaydı ne olurdu?  Ya da komplo teorisyenlerinin ürettiği bir kelime olan ‘üst akıl’ olarak denilen aklın ‘neokorteks’ üzerinde olması gerektiği, beynin diğer bölümlerinin Lean’ın adlandırmasına göre beyninin sadece sürüngen kısmını kullanan insanların korkuya dayalı bir toplumsal yapı içinde, beyninin sadece limbik kısmını kullanan insanların limbik sistemi oluşturan hipokampüs, amigdala ve thalamusdan oluşan bölümlerinin insanda bilinçaltını aktive ettiğini ve beyninin sadece neokorteks kısmını kullanan insanların ise beynin sürüngen ve limbik sistem kısmındaki kontrol komutları akıl ve mantığın bulunduğu neokorteksten gönderilen komutlar ile dengelenebileceği biyolojik değerlendirmeleri hatırlatır.  

Bu durum üst aklın olduğu yer olan neokorteks her ne kadar da biyolojik olarak olmasaydı insanın yaşamına devam edebileceği örneğini gösteriyorsa da alt aklın yer aldığı bilincin oluştuğu Lean’ın tanımına göre Limbik ve sürüngen beyin kısmının kontrolü için serebral korteks gereklidir ve bu da bize üst aklın, alt akıl olmadan hiçbir işe yaramadığını gösterir.

Gage’in demir kazasındaki algı ve konuşma kaybı bize üst akıldan daha önemli olan alt akıl olmadan üst aklın çalışmadığını gösterir. 

ARKEOTEKNO