SARIKAMIŞ’TA SON GÜNLERE DOĞRU: 3-4 OCAK 1915
S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Elektronik Müh. (MSC.)
Savaş, bu gece en soğuk günlerden birini yaşayan Osmanlı askerleri ile Rus Ordusu arasında devam ediyordu. Cephenin arkasına doğru dağılmış Osmanlı askerleri bir araya getirilmeye ve eli silah tutabilen herkes cepheye sürülmeye çalışılıyordu.
Sarıkamış ilçe merkezine 15 Km uzaklıkta bulunan Divik’te bulunan, Osmanlı Ordu Karargâhı da Rus saldırılarının menzili içine girmişti. Bu arada Bardız Yaylasının yeniden Türk kuvvetlerinin eline geçmesi Sol Cenah Komutanı’nın da Sarıkamış’ın Ruslar tarafından boşaltabileceği umudunu oluşturuyor olsa da taarruz yapma amacındaki Osmanlı Ordusunun taktiksel olarak savunma pozisyonuna geçmesi Sarıkamış’ın alınması hayalini ortadan kaldırıyordu.
Osmanlı Ordusu’nun taarruz stratejisinden savunma stratejisine geçişi Ruslar için büyük bir nimet olmuştu. Ruslar artık Karargâh Merkezi Divik ve Allahuekber ve Soğanlı Dağları’nın kilidi konumundaki Bardız’a yoğun bir şekilde saldırı başlatmışlardı.
Rusların yoğun saldırıları karşısında Sol Cenah Kolu’nun Divik’te bulunduğu karargâh düşmüş, burada bulunan birçok subay ve kolordu komutanı esir düşmüştü, diğer kolordu komutanı Hafız Hakkı Paşa ise askere geriye çekilmesi için emir yazdırıp karargâhtan ayrılmıştı.
Osmanlı III. Ordusunun 9. Kolordusu 83. Alay Komutanı Ziya Bey (Yergök) de esir düşen komutanlar arasındadır. Daha sonraki yıllarda II. Dünya Savaşı’nda da göreve çağrılan Ziya Bey, diğer komutanlar gibi Ruslara esir düşmüştü.
DİVİK (YAYIKLI) KÖYÜ ŞEHİTLİĞİ
Daha sonra yazdığı anılarında Yergök Ural Dağlarında, Sibirya sınırı üzerinde Kamışlof istasyonuna geldiklerini şöyle anlatıyor: ‘ Trenden çıkıp kızaklara binerken bizimle aynı trenin yük vagonlarıyla sevk edilen esir askerlerimiz de vagonlardan çıkarılmış yaya olarak gönderilmeye hazırlanmışlardı. Orada resmi, sivil birçok Rus erkek ve kadın, bizleri seyretmek için toplanmışlardı. Soğuk sıfırın altında 30 derecenin altında idi. Bizim askerler acınacak durumdaydılar. Eski püskü elbise ve kaputlar içinde, ayakkabıları kalik (yırtık, dilenci postalı) halini almıştı. Bunlar arasında bir askerin de ayakkabıları yoktu. Yırtık çoraplarla sıraya girmeye gidiyordu. Bu acıklı görüntüye dayanamayan bir Rus kadını lastiklerini çıkardı bu ere verdi ve bize de birçok küfürler savurdu. (Böyle perişandınız niçin muharebeye girdiniz?) gibi haklı sözler söyledi.’ [1]
Osmanlı III. Ordusu'nun sol cenah kolu içindeki 9. Kolordu ve karargâhının bulunduğu Divik kaybedilmiş 10. Kolordu sayıca ve teçhizatlı Rus birlikleri önünde muharebeye devam ediyordu. III. Ordu'nun 11. Kolordusu ise karşılıklı top atışları yapıyordu.
ARKEOTEKNO
[1] Ziya Yergök'ün anıları İş Bankası Yayınlarında Sami Önal tarafından kaleme alınmıştır. https://mimoza.marmara.edu.tr/~avni/esaret/yazilar/NTV.htm
[2] Alptekin Müderrisoğlu, Sarıkamış Dramı, Bilgi Yayınları, 1988
Sayfa Yorumları (0)
Yorum Bırakın