YUNUSLAR NEDEN BALIK DEĞİLDİR?

 
S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Elektronik Mühendisi (MSc.)
 
Kalbini denize veren adam olarak bilinen İtalyan Enzo Mallorca, Syracuse (Sicilya) denizinde dalış yapmak üzere denizin ortasında teknesinde iki kızı Rosanna ve Patrizia ile sohbet ediyordu.
 
Tam dalışa geçecekken sırtında bir dokunuş olduğunu hissetti, döndüğünde bir yunus gördü ancak yunusun tuhaf davranışları oyun oynamak istediği şeklinde değil yunusun bir şeyler anlatmak istediği şeklindeydi. Yunus, dalgıç Enzo’ya dokunduktan sonra sanki beni takip et dercesine tekrar denize dalmıştı, Enzo -daha sonra yunus ile kendi beyninin frekansların etkilenerek rezonansa geldiği şeklindeki açıklaması olarak nitelendirdiği bir düşünce ile davranarak - vakit geçirmeden tekneden denize atladı ve derinlere doğru gitmekte olan yunusu takip etmeye başladı.
 
Yaklaşık 12 metre derinlikte Enzo, başka bir yunusun terkedilmiş bir balık ağına dolandığını ve çırpınmakta olduğunu gördü. Hemen su yüzeyine döndü ve teknede bekleyen kızlarından bir bıçak istedi ve tekrar dalarak kılıç balığı ağlarına takılan yunusu kurtardı.
 
dolphin yavru ile ilgili görsel sonucu
 
Yunuslar su altında ancak on dakika kalabilirler. Kurtulan yunus dalgıç Enzo ve diğer yunusun da yardım etmesiyle su yüzeyine hızla çıkarılır.
 
Yüzeye çıkan yunus birden kasılmış ve su yüzeyine çıkar çıkmaz köpük ve kan soluduktan sonra eşi olduğu anlaşılan diğer yunusun dikkatli bakışları altında hamile olduğu anlaşılan yunus, bir yavru doğurur. Küçük yavru, eşi olduğu yunusun gagasının nazikçe vuruşlarıyla annesinin meme uçlarına götürülerek emizirilmesi sağlanır.
 
Bizim Karadeniz'de bulunan yunusların afalina türleri 2-6 yılda bir yavru yaparlarken, mutur türü kıyıya yakın, tırtak türü yunuslar ise açık denizde yüzerler. Yunusların en fazla sevdiği balık türü Sardalya ve ringa balıklarıdır. Karadeniz'e özgü olmayan ve iklim değişikliği nedeniyle Karadeniz'e Ege Denizinden göç eden sardalya, hamsilerin besin kaynaklarını bitirmesi nedeniyle sardalyaları çok seven yunuslar bu yönüyle hamsilerin artmasına da yardımcı olurlar. Hollanda için nasıl ringa balığı milli bir balık türü ise Karadeniz'in de simgesi hamsi, Türkiye'nin en önemli deniz balığıdır. Japonya'da depremlerin önceden habercisi olarak deniz yüzeyine çıkan kral ringa balıklarının diğer türleri Karadeniz'de yunusların en sevdiği yiyecektir.
 
Yunuslar memeli oldukları için diğer balıklar gibi denize yumurta bırakmazlar, hamilelikleri 9 ay sürer, bir batında bir tane balık doğururlar. Yunuslar, solungaç solunumu değil akciğerler solunumu yapar ve doğum yaparak çoğaldıkları için sayıları olağanüstü olarak artmaz. Bundan dolayı yunuslar memeli hayvan kategorisine girerler ve balık değildirler.
 
Yunuslar, uluslararası sözleşmelere göre, devletler tarafından kesinlikle korunması gereken türler olarak kabul edilmiştir.
 
ARKEOTEKNO
 
[1] https://www.sapeople.com/2020/10/01/miraculous-story-of-diver-enzo-maiorca-and-dolphin-he-rescued-goes-viral/?fbclid=IwAR3wqfl_k-RD6SlSjhr9pLa3CFGXrT4FTjMl7aWZNLe1dLmah38_jQ6azLY