İŞTİBAK, STRES VE BEYİN

S. Vedat Karaarslan Arkeolog- Elektronik Mühendisi (MSc.)

Salgın nedeniyle hareketsizlikten dolayı  halen bedenin kapalı ortamlarda kalması nedeniyle, beden ve ruhun birbiri ile etkileşimi Afganistan 'da 733 yılında doğan büyük alim El-Belhi tarafından ‘iştibak’ [1] olarak adlandırılmıştı.

Belhi, bu etkileşimi insanların yaşadıkları coğrafyanın, yediğinin içtiğinin bedeni ve ruhu üzerinde etkili olabileceğini ileriye sürerek, ruh ve beden hastalıklarının birbirinin içine girmesi olarak adlandırdığı iştibak, günümüz tıbbında Gerilim Miyozit Sendromu (GMS) olarak adlandırılır.

Psikolojik ya da ruhsal rahatsızlıkların söylenmesinin insanı utandırdığına yönelik hala geçerli olan mazeretlere karşın bilinçdışı ve bastırılmış duyguların bedensel rahatsızlıkları oluşturduğu artık kanıtlanmış bir yaklaşım olurken klinik deneyler sonucunda duyguların bel fıtığı, fibromiyalji veya stres hasarı gibi rahatsızlıkları oluşturabileceği bunların başında da kas iltihabı anlamına gelen ‘miyozit’ gibi bir romatizmal hastalığa yakalanılabileceği öngörülmektedir. [2]

Influence Magazine | Stress, Worry and Anger Are on the Rise in the U.S.

Demek ki salgın hastalığa yakalanmak kadar önemli bir husus da salgından dolayı değil salgın yüzünden bel fıtığı, fibromiyalji ya da daha yaygın bir rahatsızlık olan strese yakalanma riskinin olmasıdır. 

Ruh ve bedenin etkileşimi olarak ortaya çıkan bir tanım olarak iştibak ya da GMS bu yönüyle MAS olarak bilinen Miyofasiyal Ağrı Sendromu olarak stres ve öfkenin vücuttaki kaslarda ağrılar oluşturabileceği ortaya konulmuştur. [3]

Bu duruma neden olan stres ve öfkenin daha çok beyinsel fonksiyonları etkilediği gibi önceleri bilinen yanılgının aksine insan vücudundaki kaslar başta olmak üzere diğer organları da etkileyebileceği ve piskomatik olarak adlandırılan bir takım rahatsızlıkları oluşturabileceği anlaşılmıştır.

İçinde Beynimizin limbik sistemini oluşturan hipokampüs, hipotalamus ve amigdala üçlüsünün yine beynimizde bulunan retiküler aktivasyon sistemini aktive edip etmemesi şüphesiz ki limbik sistemin bu birim ile nasıl haberleşeceğine yönelik verileri ortaya koyarken vücutta sempatik sinir sisteminin devreye girerek bağırsaklara giden kan kesilerek buna acil tepki gösterilmesi için bu kan büyük kaslar ve orta beyindeki bölgelere yönlendirilir.

Tam da beynime kan sıçradı ve ruhsal bir durumun fiziki olarak dışa aksetmesi ya da ‘iştibak’ ın başladığı bir husus olarak bu durum kortizol denilen bir salgının ortaya çıkmasını sağlar ki işte bizi mahveden de kortizol dengesizliğinin ortaya çıkardığı stres tam da budur.

İştibak denilen rahatsızlık ruhsal durumumuza bağlı olarak beynimizin biyolojik etkileşimi olarak nörolojik rahatsızlıkların ortaya çıkardığı bel fıtığı, fibromiyalji ve stresin temel nedeni oluyorsa kaslarda güçsüzlük oluşturan miyozitin rahatsızlığının sinir kaynaklı mı yoksa kas kaynaklı mı olduğunun anlaşılması gerekiyor.  

şu an bulunduğunuz ortamı tanımlar mısınız? - KizlarSoruyor

Sonuç olarak küçük ve günlük stresin kronik bir şekilde sempatik sinir sistemini devreye sokacak şekilde senkronize olarak uyarılıyor olması çok ciddi hastalıkların altında yatan nedenlerin başında gelmesi beynimizi omuriliğe bağlayan kısım olan belirli bilgilerin beyine geçmesini sağlayan beyin sapındaki ağsı yapı adı da verilen insanın yönetim merkezi Retiküler Aktivasyon Sistemini (RAS) kullanıp kullanamayacağımız ile ilgili bir olaydır.   

Stresin sonucunda beyin sapındaki ağsı yapı olan RAS ın iyi yönetilememesi insanı yiyip bitirir. 

ARKEOTEKNO 

[1] İştibak-i Nücum ise vaktinden, ya'nî yıldızlar çoğaldıkdan, ya'nî güneşin arka kenârının zâhirî ufuk hattı altına on derece irtifâ’a indikden sonraya bırakmak harâmdır. Buna kerhat vakti denilir ki bu dönemde namaz kılmak mektruhtur.  http://www.namazvakti.com/VakitlerinAciklamalari.pdf

[2] http://romatizmatv.org/myozit-nedir-klinik-bulgulari-nelerdir/

[3] http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/44085.pdf