TEMNOSLU HERMAGORAS'IN STATIS KURAMI VE GÜNÜMÜZ İNSANLARI

Temnos,  İzmir’in Menderes ilçesine bağlı Görece adlı yerleşim olarak bilinir. Temnos eski adı Hermos olan Gediz Nehri yakınlarına kuruludur. Günümüzde kullandığımız Gediz adının ise bize Lidyalılardan Cadys kelimesinden bugüne kadar geldiği söylenir.

Temnoslu retorik öğretmeni Hermagoras’ın ilk kez geliştirdiği (M.Ö. 390-323) bir konuyu "yedi duruma" (kim, ne, ne zaman, nerede, neden, hangi yolla, hangi araçlarla) ayırma yöntemi, günümüzde de birçok konunun çözülmesine yardımcı olan cevapların alınmasını sağlar.

Hermogoras’ın bir konunun çözümü için bu yaklaşımı Romalı Retorik Ustası Cicero tarafından Hermagoras’ın ‘durağanlık’ adı verilen ‘Statis Kuramı’ De Inventione  kavramı altında daha da geliştirilmiştir. Statis kuramı kelimenin tam anlamıyla "duruş" anlamına gelir.

Inventio kavramı Latince 'icat' ve 'keşif' anlamına gelir.

İngilizcede 'yatırım' anlamına gelen 'investment' keimesi de aynı etimolojik kökene sahiptir. Latince içine 'in' 'vestire' giydirme' anlamına gelen köklere dayanır. Kelime 'vestire' olarak XIV. yüzyılın sonlarına doğru 'bir makamın resmi kıyafetlerini giymek' anlamına gelirdi. Bu kelime 1590 lı yıllarda 'giysi giyme eylemi'  olarak kullanılırken günümüzde 'yatırım' anlamına gelir. Fransızcada 'vetement' kelimesi 'giysi' anlamına gelir. 

Cicero'nun De Inventione (icat) adlı eserinde Hermagoras'ın ortaya attığı  'durağanlık' konularla ve olaylarla mücadele etme ve durma noktası olarak tanımlanır.

Hermagoras’ın bir konunun çözümü için önerdiği bu ‘statis’ kuramı günümüzde de geçerli olan 5N1K olarak tanımlanan konuların çözümüne yardımcı olabilecek unsurlar taşır.

O halde konuların çözümü için yapılacak her bir toplantı ya da görüşmelerin sonuca ulaşabilmesini sağlayacak bu formülün uygulanması tartışmasız bir koşul olmalıdır.

Bu koşullar, örneğin yapılacak yatırımlarda uygulanacak projeler için Ne, Nerede, Ne zaman, Niçin, Nasıl ve Kim sorularına cevap vermek olmalıdır.

Bütün bunlar gelecek vizyonunu belirleyecek unsurlar olarak sorulacak bütün soru ve sorunlara karşın geniş bir görüş olarak bir vizyon, var oluş nedenini ortaya koyan ve ‘niçin’ sorusuna cevap arayan bir vizyonun başarılması için bir misyon, neyi başarmak istediğimize dair örneğin projelerin başarılabilmesi için bir amaç, işin kuralları ve sınırlarını çizen bir eylem planı olarak kurumsal politika, sonuçların üretilmesini ortaya çıkaran bir strateji, sonuçların üretilmesini sağlayacak bir taktik, neyin başarılacağını belirleyen ve ölçümlenecek değerlerin ortaya konulacağı bir hedef, çalışanlara ve işi yapacaklara bu işin yapılacağını, başarılacağını aşılayan yönetime dair temel değerler temel değerler ve kültür dediğimiz bu kapsamda çalışacakların iş sürecinde tutum ve davranışlarını belirleyen unsurlardır.

Demek ki sonuç almaya meyilli her toplantının bir 5N ye cevap verebilecek yukarıdaki unsurları ortaya koyması gerekir.

Yazımızın birinci satırında yazdığımız K yani bütün bunları kimler yapacak sorusuna cevap aramak olmalıdır.

Bu örneğin bir proje bir yatırım ise bu yatırım ya da projeden kimler etkilenecek, bu projenin yürütülmesi için kimler görevli ve sorumlu olacak, örneğin pazarlaması nasıl olacak, pazarı nasıl şekillenecek, bu mal ve ürün nereye satılacak, bölge ekonomisine nasıl katkı sağlayacak gibi yüzlerce sorunun cevaplanabileceği paydaşlarla ilgili sorular olacaktır.

Bütün bunlar bir toplantını adabını belirleyen projelerin de uygulanması için uyulması gereken koşullar olarak bilinir.

ARKEOTEKNO